لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۰۶:۰۹

آيا دخالت نظامی در ليبی پايان کار «ناتو» خواهد بود؟


روزنامه «واشنگتن پست» در مطلبی به دخالت نظامی ناتو در حوادث لیبی پرداخته و در آغاز آن، يک مورد شرم آور از تبليغات دولت ليبی برای محکوم کردن دخالت نظامی ناتو در آن کشور را مورد اشاره قرار می دهد.

هفته گذشته يک مقام دولت ليبی گروهی از خبرنگاران غربی را برای نشان دادن «تلفات غير نظامی بر اثر حملات هوايی ناتو» به ديدار از يک بيمارستان می برد. خبرنگاران فريب اين تبليغات را نخورده و مقام دولتی نيز به خوبی اين نکته را می دانست. او که به شدت از روش احمقانه تبليغات به خشم آمده بود فرياد می زند: «اين ها حتی خون واقعی انسان هم نيستند.»

اين حادثه بهانه ای شد برای انتشار گزارش های جالبی در چند روزنامه. خبرنگاران غربی از دست انداختن ديکتاتورهای خارجی که سعی دارند ما را فريب بدهند لذت می برند. ولی اين حس کنجکاوی و برملا کردن حيله گری های دولت ها را ما تا چه حد در مورد رهبران کشورهای خودمان به کار می گيريم؟

هر چند اين موضوع را نمی توان با خون های قلابی در بيمارستان شهر طرابلس مقايسه کرد ولی فکر نمی کنيد وقتی که رهبران غربی کارزار نظامی در ليبی را «عمليات ناتو» توصيف می کنند آنها تمام حقيقت را به ما نمی گويند.

روزنامه «واشنگتن پست» ياد آوری می کند که در سازمان ناتو هيچ بحث، تصميم گيری، رای گيری و يا طرح عملياتی مشترکی برای اين عمليات صورت نگرفته است.

طبق اساسنامه «پيمان آتلانتيک شمالی- ناتو» اين سازمان فقط در مواردی که مرزهای يک کشور عضو به خطر بيافتند وارد عمليات می شود.

جنگ افغانستان در آغاز به بهانه حملات تروريستی به آمريکا آغاز شد و سپس به عنوان جنگی عليه يک دشمن مشترک ادامه يافت. اما نمونه ليبی کاملا متفاوت است. در اين مورد نه حمله ای از سوی ليبی و نيروهای حامی و وابسته به آن کشور روی داده، نه دشمن مشترکی وجود دارد و اکنون به نظر می رسد که در ميان اعضای ناتو در اين خصوص توافقی نيست.

دو کشور مهم عضو ناتو، آلمان و ترکيه، با دخالت اين سازمان در ليبی مخالفند و از مشارکت در اين عمليات امتناع کرده اند. تعداد ديگری از اعضای کوچکتر اين سازمان در خفا مخالفت خود را بروز داده و غير از ارسال بسته های مواد غذايی، مشارکت ديگری در اين عمليات ندارند.

دبيرکل ناتو در روزهای اخير به پايتخت های کشورهای کوچکتر اروپايی سفر کرده و تقاضای هواپيما کرده است. وی برای چندمين بار پاسخ منفی دريافت کرد.

واشنگتن پست به نمونه کشورهايی مثل سوئد اشاره کرده که پارلمان آن کشور برای اولين بار پس از ۴۰ سال اعزام هواپيمای جنگی به يک عمليات خارجی را تصويب کرده است. اما هواپيماهای سوئد فقط در حفاظت از محدوده ممنوعه پرواز شرکت کرده و به اهداف زمينی شليک نخواهند کرد. با توجه به اينکه ارتش ليبی ديگر هواپيمايی در اختيار ندارد چنين ماموريتی برای نيروی هوايی سوئد چندان دشوار نخواهد بود.

هواپيماهای ارتش هلند نيز با شروط مشابهی وارد اين عمليات شده اند. هواپيماهای نروژی اجازه دارند فقط به پايگاه های هوايی ليبی حمله کنند. هواپيماهای ارتش ايتاليا تا کنون صد ماموريت انجام داده ولی حتی يک گلوله هم شليک نکرده اند.

این روزنامه سپس می افزايد که عجيب ترين مورد، نمونه آمريکا است. اين کشور به شکلی عمل کرده که گويا در سازمان ناتو عضويت ندارد. رئيس جمهور آمريکا با صراحت اعلام کرد که مسئوليت و فرماندهی عمليات ليبی اکنون در دست ناتو است و به زبانی ديگر ارتش آمريکا ديگر در اين عمليات حضور نخواهد داشت.

هواپيماهای آمريکايی غير از هفته اول عمليات، ديگر در ليبی پروازی نداشتند و اين کاملا عجيب است چون همواره تصور می شد که ناتو يک پيمان نظامی است که رهبری آن در دست آمريکا است.

حقيقت اين است که دخالت نظامی در ليبی از آغاز يک عمليات مشترک بين فرانسه و بريتانيا بوده ولی هيچ يک از اين دو کشور نمی خواهند مسئوليت آن را بپذيرند و در عين حال نمی توانند به ديگری کاملا اتکا کنند.

فرانسه اعتراض دارد که خروج آمريکا از اين عمليات، قذافی را گستاخ کرده است و بريتانيا نگران است که جنگ در ساحل عاج، مستعمره سابق فرانسه، ممکن است تمرکز آن کشور روی عمليات ليبی را کاهش دهد. ضعف همکاری بين اين دو کشور جای تعجب ندارد. فرانسه و بريتانيا از زمان بحران کانال سوئز در سال ۱۹۵۶ تا کنون عمليات نظامی مشترکی نداشتند و آن مورد نيز به نتيجه فاجعه باری ختم شد.

«واشنگتن پست» در پايان يادآوری می کند که اگر اين مورد از همکاری نظامی بين بريتانيا و فرانسه فلج شود هيچ قدرت نظامی ديگری در اروپا نمی تواند جايگزين آن شود.

اروپا حتی يک سياست خارجی منسجم و واحد ندارد و سال ها بحث و رايزنی برای خلق يک بازوی کارآمد برای سياست خارجی و امور دفاعی و امنيتی اروپا به جايی نرسيده است.

اگر فرانسه و بريتانيا ديگر هواپيما، پول و يا علاقه کافی برای ادامه اين عمليات نداشته باشند ديگر اثری از عمليت ليبی باقی نخواهد ماند. در آن صورت اين سازمان ناتو است که بار مسئوليت اين شکست را بر دوش خواهد کشيد.

استفاده از عنوان سازمان ناتو برای عمليات ليبی بيشتر به يک داستان می ماند ولی صدمه شديد به اعتبار اين سازمان به خاطر عمليات ليبی ممکن است به يک حقيقت تلخ بدل شود.
XS
SM
MD
LG