لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۴:۱۰

شبحی در حال تسخیر روسیه است؛ شبح اوکراین


بازداشت معترضان در روسیه توسط پلیس پس از حوادث اوکراین.
بازداشت معترضان در روسیه توسط پلیس پس از حوادث اوکراین.
جمعیت فریاد می‌زند: «میدان! میدان!» پلیس ضد شورش از راه می‌رسد و تعدادی از تظاهرکنندگان را بازداشت می‌کند. سه نفر پشت سنگرهایی که با تایرهای مشتعل ساخته شده‌اند پناه گرفته، پرچم اوکراین را تکان می‌دهند و با چوب به سپرهای آهنی خود می‌کوبند.

این صحنه‌ای از برخوردهای خشونت آمیز شهر کی‌یف نیست. هر دو این حوادث در روسیه اتفاق افتاده است.

اولین مورد روز ۲۴ فوریه در شهر مسکو روی داد. جمعیت بیرون محوطه دادگاهی اجتماع کردند که در آن پرونده موسوم به «بولوتنایا» بررسی می‌شود و حکم افرادی که در تظاهرات ضد دولتی در ماه مه ۲۰۱۲ شرکت داشتند، صادر خواهد شد.

علاوه بر شعارهای «میدان! میدان!» تظاهرکنندگان به تبعیت از معترضان اوکراینی شعار «باند‌ها باید اخراج شوند» را سرداده و به شیوه معترضان اوکراینی به پلیس ضد شورش ناسزا می‌گفتند.

الکسی ناوالنی، وبلاگ نویس و از فعالین سر‌شناس مبارزه با فساد اداری و همین طور دو تن از اعضای گروه موسیقی «پوسی رایوت» در میان بازداشت شدگان هستند.

صحنه دوم مربوط به اجتماع اعتراضی روز ۲۳ فوریه در سنت پترزبورگ و کار هنرمند روسی، «پیتور پاولنسکی» است که در ماه نوامبر سال گذشته با میخ کردن بیضه‌های خود به زمین میدان سرخ شهر مسکو خبرساز شد.

شبح میدان استقلال کی‌یف اکنون روسیه را دنبال می‌کند.

به نظر می‌رسد که منتقدان و مخالفان در روسیه تحت تاثیر حوادث اوکراین جان تازه‌ای گرفته‌اند و در مقابل، حکومت کرملین با تشدید اقدامات خود سعی دارد از تسری ویروس انقلاب به درون مرزهای روسیه پیشگیری کند.
سقوط یک‌باره و تعجب آور حکومت ویکتور یانوکوویچ که بر اساس الگوی حکومتی خودکامه حکومت ولادیمیر پوتین بنا شده بود برای معترضان و مخالفان در روسیه الهام بخش است.

پاول دوروف بنیانگذار شبکه اجتماعی پر طرفدار Ykontakte یک ویدئوی کوتاه به نام «هراس واقعی نیست» را روی صفحه شخصی خود منتشر کرده است که در دفاع از اعتراضات اوکراین تهیه و روی شبکه‌های اجتماعی و اینترنت در ابعاد وسیعی منتشر شده است.

«بوریس نِمِتسف» از چهره‌های سر‌شناس مخالف حکومت روسیه روز ۲۲ فوریه در صفحه فیس‌بوک خود مطلبی منتشر کرد با عنوان «درس‌های میدان» و در آن نوشت شرایطی که به سقوط یانوکوویچ منجر شد، اکنون در روسیه فراهم است.

او در بخشی از این مطلب خود نوشته است: «تنها تفاوت این است که پوتین پول بیشتری دارد و مردم روسیه صبور‌تر هستند. ولی صبر آن‌ها ابدی نیست. آیا حاکمان کرملین از حوادث میدان درس خواهند گرفت. کمتر دروغ خواهند گفت و کمتر دزدی خواهند کرد؟ آیا آن‌ها آزادی را به مردم پس خواهند داد؟ من خیلی شک دارم. آن‌ها حتی از گذشته هم بیشتر دروغ خواهند گفت. آن‌ها بر قدرت خود خواهند افزود. شرط می‌بندم که سرکوب تشدید خواهد شد. در آن صورت میدان اجتناب ناپذیر روسیه هم از راه خواهد رسید.»

گذشته از اینکه حوادثی مثل اوکراین در روسیه نیز اتفاق خواهد افتاد و یا نه، بوریس نمتسف در پیش‌بینی خود یعنی افزایش سرکوب و آزار مخالفان در کوتاه مدت به بیراهه نمی‌رود.

پلیس روز ۲۴ فوریه بیش از سیصد نفر را در بیرون ساختمان دادگاه و در یک اجتماع اعتراضی کوچک در جوار کاخ کرملین که برای حمایت از متهمان پرونده بولونتایا اجتماع کرده بودند، بازداشت کرده است.

پوشیدن لباس به رنگ غیر معمول، حتی اگر تصادفی باشد می‌تواند دردسر آفرین باشد.

ایگور مکسیمف، خبرنگار شبکه تلویزیونی «دوزد» در پیام خود روی شبکه توئیتر نوشته است که شاهد دستگیر شدن مردی بوده که کلاه او به رنگ آبی و زرد، رنگ‌های پرچم اوکراین بوده است.

پیام‌ها و مطالبی به طرفداری از اعتراضات سیاسی اوکراین روی شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شوند توجه دولت روسیه را نیز به خود جلب کرده است.

سابقا ضرب المثلی رایج می‌گفت «وقتی که مسکو عطسه کند کی‌یف سرما می‌خورد» در آینده نزدیک خواهیم دید که آیا منطق نهفته در این ضرب المثل وارونه خواهد شد یا نه.
یولیا آرچیپووا، دانشجوی اهل مسکو، از جمله کسانی است که چوب این حساسیت‌های را خورده است. رادیو و تلویزیون دولتی روسیه اخیرا یکی از برنامه‌های خود را به تحقیر و تمسخر وی و سایر افرادی که از اعتراضات اوکراین حمایت کرده‌اند، اختصاص داده است.

در این برنامه یولیا آرچیپووا که دارای پاسپورت روسی است غیابا به عنوان یک اوکراینی عاشق همجنسگرایی تخطئه و محکوم شناخته شد.

سابقا ضرب المثلی رایج می‌گفت «وقتی که مسکو عطسه کند کی‌یف سرما می‌خورد» در آینده نزدیک خواهیم دید که آیا منطق نهفته در این ضرب المثل وارونه خواهد شد یا نه.

به نظر می‌رسد که منتقدان و مخالفان در روسیه تحت تاثیر حوادث اوکراین جان تازه‌ای گرفته‌اند و در مقابل، حکومت کرملین با تشدید اقدامات خود سعی دارد از تسری ویروس انقلاب به درون مرزهای روسیه پیشگیری کند.

جنبش‌های اعتراضی در اوکراین و روسیه از بلوغ نسل‌هایی که پس از فروپاشی اتحاد شوروی متولد شده‌اند انرژی می‌گیرد و مشتاقانه در جستجوی نوع دیگری از سیاست و حکومتگری است.

تفاوت در این است که در اوکراین، کشوری که نهادهای امنیتی کمتر در ساختار قدرت ادغام شده‌اند، سیستم سیاسی تعددگرا‌تر و جامعه و نهادهای مدنی توسعه یافته‌تر هستند.

معترضان حتی در برابر روش‌های بی‌رحمانه پلیس حاضر هستند به اعتراضات خود ادامه دهند و در خیابان‌ها بمانند. هر چه سرکوب حکومت اوکراین شدید‌تر شد جسارت و استقامت معترضان نیز افزایش پیدا کرد. خیابانهای اوکراین صحنه سقوط حکومت حاکم بر آن کشور شدند.

اما خیابان‌های روسیه هنوز این حد از استقامت و جسارت را از خود نشان نداده‌اند. حداقل تاکنون چنین بوده است.
XS
SM
MD
LG