کاهش نيمی از ارزش ريال، بارزترين نشانه از متزلزل شدن اقتصاد ايران

دنیس راس

دنيس راس، از اعضای ارشد در تيم مشاوران باراک اوباما، می گويد که همه درخواست های اسرائيل در زمينه برقراری تحريم های فلج کننده عليه جمهوری اسلامی ايران جامه عمل پوشيده است و تمامی مطالباتی که اسرائيل برای تحريم صنعت نفت، بانک مرکزی و ساير گام ها عليه ايران مطرح کرده بود، اکنون برقرار است.

آقای راس در مصاحبه ای با هاآرتص، که در شماره چهارشنبه اين روزنامه اسرائيلی منتشر شده است، می گويد که «فشارهای بی سابقه ای بر ايران وارد شده است و اين، تمامی خواسته های اسرائيل بوده است تا سران ايران مسير برنامه هسته ای خود را تغيير دهند.»


آقای راس بيش از دو دهه از ديپلمات های ارشد آمريکا در منطقه خاورميانه و از فعال ترين ديپلمات های دخيل در روند گفت و گوهای سياسی اسرائيلی – فلسطينی بوده است.

در آغاز به کار دولت باراک اوباما، آقای راس به عنوان يکی از مجريان اصلی سياست های خارجی آمريکا در امور ايران در وزارت خارجه در واشنگتن عمل می کرد.

دنيس راس به هاآرتص گفته است که تحريم های مورد نظر اسرائيل عليه ايران، به خوبی «عمل» می کند و برای آن نمونه هايی آورده است.

به گفته آقای راس، کاهش نيمی از ارزش پول ايران «آن هم تنها در شش هفته»، بارزترين نشانه از متزلزل شدن پايه های اقتصاد ايران است.

آقای راس افزوده است «از منظر تاريخی اگر به اين کاهش شديد پول ايران نگريسته شود، بايد گفت که همه حکومت هايی که ناچار شده اند با چنين سقوط آزاد ارزش پول خود دست و پنجه نرم کنند، تا گردن در گرداب غرق شده اند.»

آقای راس گفته است «ايرانی ها می بينند که تنها سخن از بی ارزش شدن پول شان نيست؛ می بينند که اروپايی ها بزودی خريد نفت از ايران را تحريم خواهند کرد؛ می بينند که چگونه حتی چينی ها نيز خريدهای نفتی خود از ايران را به نيمی کاهش داده اند و خوب می دانند که تازه مقامات چين هم دارند که از ايران باج گيری می کنند تا هر چه بيشتر بهای نفت صادراتی برای چين را ارزان تر حساب کنند؛ ايرانی ها خودشان می بينند که چگونه هندی ها هم ممکن است تصميماتی مهم بگيرند.»

آقای راس موضع هند گفته است «هند می خواهد بر اساس معيارهای خود، بخشی از جامعه جهانی باشد.»

به گفته آقای راس، در هر حال، هند نيز گفته است که زمانی که شرايط پرداخت پول نفتی که از ايران در يکسال اخير گرفته است، فراهم شود، ۴۵ درصد اين بدهی را با روپيه هندی خواهد پرداخت و اين بدين مفهوم است که ايران با همين پول هندی که می گيرد، از خود هند بايد کالا بخرد (وگرنه پول هندی که گرفته فعلاً بايد در هند بماند و حق انتقال آن را هم به ايران ندارد).

اين ديپلمات تازه بيرون آمده از کاخ سفيد که به گفته خود هنوز مورد رايزنی دولت اوباما قرار دارد، به هاآرتص می گويد «بنا بر اين، می بينيد که تحريم های برقرار شده عليه ايران چنگ و دندان خوبی دارد و حسابی عمل می کند و می رود که پشت ايران را خم کند و اين، دقيقاً همه خواسته های اسرائيل در طول مسير طولانی تلاش های ديپلماتيک (در برابر طرح های هسته ای ايران) بود.»

آقای راس افزوده است «اسرائيل پيوسته تکرار می کرد که "تحريم ها بايد فلج کننده باشد"؛ حال چنين شده است؛ اين تحريم ها دارد ايران را افليج می کند؛ ممکن است که کاملاً بر عملکرد سران ايران (در تغيير هدف برنامه هسته ای اين کشور) اثر داشته باشد و بی دليل نيست که ناگهانی، سران ايران از "لزوم بازگشت به ميز مذاکرات با گروه ۱ + ۵" سخن می گويند و يا تکرار می کنند که آماده مذاکرات برسر پيشنهاد روسيه (طرح موسوم به «گام به گام») هستند.

اما هاآرتص نيز به آقای راس گفته است: «اگر از منظر تاريخی حرف می زنيد، پس می دانيد که از ديد تاريخی نيز، زمانی که يک حکومت مصصم به داشتن بمب اتمی برمی آيد، بسيار دشوار است که اين هدف را تغيير دهد.»

در پاسخ به اين نظر، بنا به باور آقای راس وقتی سُنبه پُر زور باشد، حتی سران ايران نظر خود را تغيير می دهند.

آقای راس گفته است «ايرانی ها (سران جمهوری اسلامی ايران) نمی توانند از سختی هايی که در آن گرفتار شده اند، غافل بمانند؛ در گذشته نيز ديده ايم که وقتی فشار زياد بود، تغيير نظر می دادند؛ حتی (آيت الله) خمينی "جام زهر را سر کشيد". مگر او می خواست که جنگ با عراق با اين وضع تمام شود؟ نه. ناچار شد! خود او گفته بود که ما تا هر زمان لازم باشد، می جنگيم. اما مجبور شد که پايان جنگ را قبول کند.»

آقای راس می گويد که در قضيه کشتار مخالفان سياسی حکومت ايران در اروپا (به دست مهره های اعزامی از سوی نهادهای اطلاعاتی و امنيتی جمهوری اسلامی ايران) نيز، «زمانی که اروپا قاطعانه در برابرشان ايستاد و آن ها را به تحريم های جدی تهديد کرد، سران ايران ديدند که کشتن اين مخالفان ارزش آن بهای سنگينی را که بايد حکومت شان بپردازد، ندارند و اين کار را قطع کردند.»

آقای راس به هاآرتص يادآور می شود که همين رهبران ايران بودند که ناچار شدند که غنی سازی اورانيوم را برای دوره ای متوقف کنند.

اشاره آقای راس به نتايج پيمان «سعد آباد» (يا «پيمان پاريس») است که در سال ۱۹۹۳ در زمان رياست جمهوری سيد محمد خاتمی با امضای حجت الاسلام حسن روحانی، دبير وقت شورای عالی امنيت ملی ايران با کشورهای اروپايی بدست آمد. آقای روحانی از آن زمان به بعد نيز بارها تأکيد کرده است که آن پيمان با حمايت کامل و بی قيد و شرط آيت الله علی خامنه ای امضاء شد و بدون نظر رهبر اين کار صورت نمی گرفت؛ پيمانی که محمود احمدی نژاد آن را «ننگ» دانسته بود.

اين در حالی است که در هفته های اخير آيت الله خامنه ای تأکيد کرده است که مسير کنونی در برنامه هسته ای ايران ادامه خواهد يافت و «ذره ای عدول از اين مسير صورت نخواهد گرفت»؛ نظری که احمدی نژاد نيز آن را تکرار می کند.

ايران در تأسيسات جديد غنی سازی اورانيوم خود در «فُردُو» در دل کوههای قم نيز به فعاليت پرداخته و به غنی سازی اورانيوم با غنای ۲۰ درصد پرداخته است و چهارشنبه نيز اين سايت مهم هسته ای را رسماً افتتاح می کند.

بنا به گفته ژنرال آويو کوخاوی، رييس رکن اطلاعات ارتش اسرائيل، ايران تا ماه پيش، اورانيوم غنی شده کافی برای توليد چهار بمب تهيه کرده بود و اين ميزان هر روز نيز افزايش می يابد.

در هر حال، آقای دنيس راس در ادامه مصاحبه خود با هاآرتص، با تأکيد بر اين امر که «وقتی اوباما می گويد همه گزينه ها بروی ميز است، پس حتماً چنين است»، اما می افزايد که گزارش های فزاينده در مورد اختلاف نظرهايی که ميان اسرائيل و آمريکا بر سر موعد ضد ضربه شدن تأسيسات هسته ای ايران بروز کرده است، «شايد با اين هدف است که هر چه بيشتر انگيزه بدهد تا مهره های بيشتری از جامعه جهانی را به پيوستن به تحريم ها عليه ايران تشويق کند.»

اظهارات آقای راس در روزنامه هاآرتص در روزی منتشر شده است که يک روز پيش از آن، لئون پانه تا، وزير دفاع آمريکا، در جريان ادای شهادت در کميسيون تسليحاتی سنا در کنگره واشينگتن، گفت که اسرائيل هنوز برای يک حمله به تأسيسات هسته ای ايران تصميم نگرفته است؛ سخنانی که تکرار اظهارات باراک اوباما در مصاحبه ده روز پيش رييس جمهوری آمريکا با شبکه «ان. بی. سی» بود.