لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۰۵:۵۹

«شکست» مذاکرات صلح خاورمیانه بین فلسطینی ها و اسرائیل


دیدار سه جانبه باراک اوباما (راست)، رییس جمهور آمریکا، با بنیامین نتانیاهو (وسط)، نخست وزیر اسرائیل و محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطینی در سپتامبر سال جاری برای مذاکرات صلح
دیدار سه جانبه باراک اوباما (راست)، رییس جمهور آمریکا، با بنیامین نتانیاهو (وسط)، نخست وزیر اسرائیل و محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطینی در سپتامبر سال جاری برای مذاکرات صلح
اسرائيل و ايالات متحده آمريکا با اعلام پايان مذاکرات خود بر سر «بسته مشوق های آمريکا به اسرائيل» برای توقف سه ماهه شهرک سازی در کرانه باختری، از شکست روند صلح خاورمیانه خبر دادند.

دو کشور اعلام کرده اند که تماس های چند هفته ای آنها جهت تنظيم توافقی کتبی که اسرائيل در برابر دريافت «مشوق» هايی از آمريکا، خانه سازی در کرانه باختری را برای يک دوره زمانی سه ماهه ديگر متوقف کند تا روند صلح با پيشرفت روبرو شود، ناکام شده است.

يک ديپلمات ارشد آمريکايی روز سه شنبه در واشينگتن تاکيد کرد دولت اوباما به اين تصميم رسيد که ادامه کوشش هايش برای رسيدن به توافق با اسرائيل کارساز نخواهد بود و لذا اين تلاش ها را متوقف کرد و از ادامه آن انصراف داد.

بر اساس گزارش رسانه های اسرائيلی و منابع دولتی اسرائيل، دولت آمريکا به اسرائيل و فلسطينی ها خبر داده است که به اين نتيجه گيری رسيد تعليق دوباره خانه سازی های اسرائيلی در کرانه باختری نيز نمی توانست موجب جهش جدی در روند صلح اسرائيلی- فلسطينی در سه ماه شود و بستر لازم برای پيشبرد کوشش های صلح در اين دوره کوتاه فراهم نمی شد.

ماه گذشته در پايان ديدار هفت ساعته بنيامين نتانياهو، نخست وزير اسرائيل، با هيلاری کلينتون، وزير امور خارجه آمريکا در نيويورک، آقای نتانياهو در بازگشت به اسرائيل از رسيدن به تفاهمی با دولت باراک اوباما خبر داد که بر اساس آن، دولت اسرائيل می بايست برای ۹۰ روز ديگر خانه سازی در کرانه باختری را متوقف می کرد و در برابر آن، امتيازات مهمی از آمريکا می گرفت.

برخی از اين امتيازهای آمريکايی؛ فروش بيست فروند جنگنده پيشرفته اف- ۳۵ به نيروی هوايی اسرائيل و دادن این تضمين به اسرائيل بود که در طول يکسالی که مذاکرات اسرائيلی – فلسطينی در جريان باشد، آمريکا با استفاده از «حق وتو» نگذارد که فلسطينی ها از طريق مراجعه به شورای امنيت، اعلام استقلال کشور فلسطين را درخواست کنند.

بنيامين نتانياهو از هفت وزير پست های حساس سياسی- امنيتی خود (کابينه سياسی-امنيتی) خواسته بود که توافق او با خانم کلينتون را مورد حمايت قرار دهند. اما حزب مذهبی «شاس» که هم پيمان دولت است، خواهان آن شد که دولت آمريکا سند مکتوب اين تفاهم را به اسرائيل بدهد.
حزب «شاس» تاکيد می کرد که در اين توافق بايد صريحا گفته شود که تعليق دوباره خانه سازی های يهودی تنها بايد شامل کرانه باختری باشد تا يهوديان بتوانند در اين مدت همچنان آشکارا و رسمی به خانه سازی در شرق بيت المقدس ادامه دهند.

گفت و گوها ميان ديپلمات های دفتر نخست وزيری اسرائيل با مقامات آمريکا در واشينگتن در طول حدود چند هفته ناکام شده بود و اين ديپلمات ها بدون توافق کتبی، به اسرائيل بازگشته بودند.

الی ييشای، دبير کل سياسی حزب «شاس» که با اين ديپلمات ها ديدار کرد، از چند روز پيش فاش کرده بود که دولت باراک اوباما حاضر نيست سند کتبی تفاهم شفاهی خانم کلينتون با آقای نتانياهو را به اسرائيل بدهد.

ایهود باراک، وزير دفاع اسرائيل نيز سه شنبه اين هفته در نشست کميسيون امنيت ملی و سياست خارجی کنست گفته بود که تماس های دولت های اسرائيل و آمريکا متوقف شده، زيرا به گفته او، دولت اوباما «سخت مشغول خنثی کردن عواقب انتشار سندها و مکاتبات محرمانه وزارت خارجه آمريکا و نيز رسيدگی به بحران شبه جزيره کره است.»

مقامات فلسطينی شنبه اين هفته خبر داده بودند که دولت آمريکا به محمود عباس، رييس تشکيلات خودگردان فلسطینی اطلاع داده که در متقاعد کردن اسرائيل به قطع خانه سازی ها در شرق بيت المقدس ناکام شده است؛ اما در آن روز دولت اسرائيل اين اظهارات سران فلسطينی را رد کرده و آن را زود هنگام توصيف کرده بود.

آقای عباس و تشکيلات فلسطينی بارها گفته بودند که تا تعليق خانه سازی های يهوديان شرق بيت المقدس، پايتخت کشور آتی فلسطين را در بر نگيرد، آنها به ميز مذاکرات با اسرائيل باز نمی گردند.

به گزارش رسانه های اسرائيل، در همين حال، دولت آمريکا به اسرائيل گفته است که عليرغم اين بن بست، در روزهای آينده مقامات ارشد اسرائيلی و فلسطينی را به واشينگتن دعوت می کند تا راهکارهای ديگری را با آنها بررسی کند.

به گزارش رسانه های اسرائيلی، قرار است که خانم کلينتون روز جمعه، دهم دسامبر، در نطقی استراتژی آتی آمريکا در قبال تلاش های صلح اسرائيلی- فلسطينی را اعلام کند.

انگشت اتهام به سوی طرف مقابل

در اين ميان، اسرائيل و فلسطينی ها هر يک مسووليت ناکامی تماس های سياسی را متوجه طرف مقابل کردند.

دفتر نخست وزيری اسرائيل مدعی شد که تشکيلات خودگردان فلسطينی امکان پيشرفت صلح را سلب کرده است، و سران حکومت فلسطينی با کشيدن انگشت اتهام به سوی دولت اسرائيل، تاکيد کردند که اکنون راه برای مراجعه فلسطينی ها به نهادهای بين المللی جهت اعلام استقلال کشور فلسطين فراهم شده است.

بلند پايگان و سخنگويان تشکيلات خودگردان فلسطينی گفتند که گزينه های ديگری را که برای خود در نظر گرفته بودند، عملی می کنند.

گزينه های فلسطينی های ميانه رو اکنون، از جمله، درخواست از آمريکا برای موافقت با اعلام استقلال کشور فلسطين از طريق رای گيری در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و يا صدور قطعنامه شورای امنيت است.

همزمان با اين گزينه ها، محمود عباس و نيز مقام ارشد ديگر فلسطينی، نبيل شعث، تاکيد کرده اند که تشکيلات خود گردان و جبنش فتح از «خيزش مردمی فلسطينی» اما به دور از خشونت عليه اسرائيل نيز حمايت می کنند اما آن گونه که خالد مشعل، رييس دفتر سياسی حماس خواسته است، فتح حاضر به بازگشت به خشونت مسلحانه نيست.

در روزهای اخير سه کشور برزيل، آرژانتين و اروگوئه اعلام کردند که کشور مستقل فلسطين، با پايتختی شرق بيت المقدس در مرزهای سال ۱۹۶۷ را به رسميت می شناسند، و خبرگزاری های فلسطينی «وفا» و «معان» ارزيابی کرده اند که به زودی کشورهای بيشتری در سراسر آمريکای لاتين بيانيه به رسميت شناختن کشور مستقل فلسطين را طبق طرح اعلام شده دو سال پيش دولت فلسطينی صادر خواهند کرد.

همزمان، جنبش حماس و ساير تشکل های فلسطينی عضو «جبهه مقاومت» در واکنش های خود نسبت به ناکام شدن روند تماس های آمريکا واسرائيل در دستيابی به نسخه ای که از سرگيری روند صلح را امکان پذير کند، گفتند که اين امر بيش از هرچيز ديگر ثابت می کند که راه سازش و گفت و گوی ابو مازن با «دشمن صهيونيستی» اشتباه بوده و فلسطينی ها بايد به ساز و کار «مقاومت» عليه اسرائيل باز گردند و دوباره مسير «جهاد» را درپيش گيرند.

برخی ناظران می گويند که اذعان آمريکا، اسرائيل و فلسطينی ها به ناکامی تلاش های صلح، نه تنها جايگاه بين المللی به شدت لرزان دولت بنيامين نتانياهو را با بی ثباتی بيشتری روبرو خواهد کرد و فشار جامعه جهانی را بر اين دولت افزايش خواهد داد، بلکه موجب بی ثباتی در صحنه سياست داخلی اسرائيل نيز خواهد شد.

به گفته تحلیلگران، احزابی مانند حزب ميانه روی «کارگر» به رهبری ایهود باراک، ديگر دليلی برای ادامه حضور خود در چنين دولتی نخواهند داشت و از هم اينک نيز فشار بر باراک، رهبر اين حزب برای کناره گيری از هم پيمانی با نتانياهو تشديد شده است.

همزمان، ناکامی روند صلح می تواند موجب از سرگيری رخدادهای خشونت بار بين اسرائيلی ها و فلسطينی ها شود و سازمان های مسلح فلسطينی، پس از حدود دو سال آرامش نسبی، برای از سر گيری عمليات مسلحانه، انگيزه و نيز بهانه لازم را داشته باشند.
XS
SM
MD
LG