نتایج یک پژوهش روانشناسانه نشان داده است که استفاده از اصطلاحات جنگی و نظامی مثل «مبارزه یا جنگ با سرطان» میتواند مردم را هراسانتر و بیماری را کشندهتر کند.
این پژوهش که نتایج آن روز شنبه، ۱۹ مرداد، در روزنامه گاردین منتشر شده است، تحقیقی است روانشناسانه درباره تأثیر بهکارگیری اصطلاحات مرتبط با مفهوم «جنگ» بر دیدگاه مردم در مورد سرطان، که نشان میدهد احتمال آسیبهای استفاده از این اصطلاحات بیشتر از تأثیرات مفید آن است.
پژوهشگران دریافتهاند که بهکارگیری این اصطلاحات میتواند روند درمان را مشکلتر کند و به مبتلایان به سرطان این احساس را بدهد که با بیماری کشندهتری روبهرو هستند و این باور در ذهنشان تقویت شود که کار چندانی در برابر بیماری از دستشان برنمیآید.
مردم و رسانهها معمولاً این نوع ادبیات و زبان را بهقصد انگیزهبخشی و روحیه دادن به بیماران و یا توجه دادن دیگران به جدیتر گرفتن معاینه و شناسایی علائم بیماری به کار میبرند، اما این پژوهش به مدرک یا داده قابل اثباتی برای این امر نرسیده است.
پیش از این، در اوائل سال جاری میلادی، نیز وبسایت تلویزیون آیتیوی نتایج یک نظرسنجی را منتشر کرد که نشان میداد برخی بیماران مبتلا به سرطان، کلماتی چون «جنگجو و قهرمان و مبارز» در توصیف خود را نهتنها روحیهبخش نمیدانند که بهنظرشان نامناسب هم میآید.
بنا به این نظرسنجی که بنیاد خیریه «مکمیلان» آن را انجام داده بود، استفاده از اصطلاحها و عبارتهایی ظاهراً حماسی نظیر «از پا درآمدن در مبارزه» و «شکست در جنگ» با سرطان از ناخوشایندترین عبارتها در این باره است و بیماران سرطانی اغلب ترجیح میدهند برای توصیف بیماری و مرگشان از واژههای غیراستعاری استفاده شود.
استفاده از اصلاحات و عبارتهای جنگی برای بیماران سرطانی دامنه بسیار گستردهای، هم در رسانهها و هم در شبکههای اجتماعی، دارد و تصور عمومی این است که با این نوع از ادبیات میتوانند همدلی بیشتری با بیماران نشان دهند و به آنان انگیزه بیشتر برای پیگیری روند درمان بیماری ببخشند.
پروفسور هاوزر، استاد روانشناسی دانشگاه کالیفرنیا، در این باره به روزنامه گاردین گفته است که استفاده از اصطلاحات و استعارههای نظامی در مورد بیماری سرطان بهقدری رایج شده که فاصله گرفتن از آن به این راحتی نخواهد بود. با این حال او از مؤسسهها و بنیادهای خیریه مربوط به سرطان و نیز رسانهها و دیگران خواسته است که متوجهِ «غیرمفید» بودن این زبان باشند.
البته در نظرسنجی «مکمیلان» در این باره بودهاند بیمارانی که نظر مثبت به این قبیل اصطلاحات داشتهاند، اما آنچه مسلم است این است که زبانی که برای مواجهه با این بیماری و بیماران بهکار برده میشود پیامدهای مهمی دارد که نباید از آنها غافل بود.
برای مثال، آنچنانکه در پژوهش اخیر ذکر شده، یکی از پیامدهای استفاده از عبارت «مبارزه با سرطان» میتواند این باشد که مرگ بیماران سرطانی در نتیجه «کم مبارزه کردن» آنها بوده است؛ گزارهای که واقعی بهنظر نمیرسد و دیگر عواملی را که تحت کنترل بیماران و پزشکان نیست، در نظر نمیگیرد.
بهگفته رضا ملکزاده، معاون تحقیقات وزیر بهداشت ایران، متوسط ابتلا به سرطان در دنیا ۱۸۰ نفر بهازای هر صد هزار نفر است. در ایران نیز سالانه حدود ۱۱۰ هزار نفر (۱۵۳ نفر بهازای هر صد هزار نفر) به جمعیت بیماران مبتلا به سرطان اضافه میشود.
بنا به آخرین آمار رسمی ثبت سرطان در ایران که سال گذشته منتشر شد، شایعترین سرطان در مردان ایرانی، بهترتیب، سرطانهای معده، پوست، پروستات، روده بزرگ و مثانه است. شایعترین سرطان در زنان ایرانی نیز، بهترتیب، سرطانهای پستان، روده بزرگ، پوست، معده و تیروئید است.