همزمان با آغاز سفر نخست‌وزیر اسرائیل به آمریکا برای دیدار و گفت‌وگو با بلندپایگان آمریکایی و در حالی که باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده نیز پنج‌شنبه و یک‌شنبه دو سخنرانی مهم در باره نزاع اسرائیلی- فلسطینی ایراد می‌کند، به گفته ناظران، بیشترین وقت کاخ سفید و واشینگتن روزهای آینده دوباره حول مسئله صلح راکد ماندهٔ اسرائیلی- فلسطینی خواهد گذشت.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، پنج‌شنبه راهی آمریکا شده‌است، و این سفر همزمان است با سخنرانی مهمی که باراک اوباما پنج‌شنبه در جمع کادرهای وزارت خارجه آمریکا ایراد می‌کند.
در کنار اعلام مواضع آمریکا در قبال تلاطم‌های بزرگ سیاسی کشورهای عربی و اسلامی خاورمیانه و شمال آفریقا، بخشی از این سخنرانی رئیس‌جمهور آمریکا نیز به امور خاورمیانه، به‌ویژه روند ناکام‌مانده آشتی اسرائیلی- فلسطینی، اختصاص دارد.
کاخ سفید تایید کرده‌است که باراک اوباما، جمعه با بنیامین نتانیاهو دیدار خواهد کرد؛ دیداری که نخستین ملاقات میان آن دو پس از خیزش‌های ماه‌های اخیر و تغییر شرایط راهبردی منطقه است.
دیدار اوباما- نتانیاهو این بار در شرایطی صورت می‌گیرد که جرج میچل، فرستاده ویژه آمریکا به خاورمیانه، در روزهای اخیر با نومیدی از هرگونه احتمال پیشبرد صلح و در حالی که تماس‌های سران اسرائیلی- فلسطینی کاملا متوقف شده‌است، از ماموریت خود کناره‌گیری کرد.
باراک اوباما یکشنبهٔ پیش رو نیز در «ایپک»، کمیته روابط عمومی اسرائیل و آمریکا، که با حضور بنیامین نتانیاهو در آمریکا برگزار می‌شود، سخنرانی خواهد کرد.
این‌ها درحالی است که آقای اوباما سه‌شنبه گذشته در دیدار با سیصد نفر از یهودیان آمریکا، در آستانه همایش سالیانه «ایپک»، به یهودیان کشورش اطمینان داد که آمریکا «تعهد تزلزل‌ناپذیری نسبت به تامین امنیت اسرائیل دارد».
رئیس جمهوری آمریکا سه‌شنبه گذشته نیز در دیدار با ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن که با درخواست لزوم پیشبرد صلح خاورمیانه در اوج خیزش‌های جاری سرزمین‌های عربی واسلامی به واشینگتن رفته بود، اسرائیل و فلسطینی‌ها را به بازگشت سریع به مسیر مذاکرات فراخواند.
آقای اوباما در دیدار با ملک عبدالله دوم گفته بود درپی تغییرات جاری در منطقه، و اتفاقا بخاطر همین تغییرات، لازم است که اسرائیل و فلسطینی‌ها راه‌هایی برای بازگشت به مذاکرات بیابند.
رسانه‌های اسرائیل در روزهای اخیر نوشته بودند که باراک اوباما دولت اسرائیل را به عقب‌نشینی به پشت مرزهای سال ۱۹۶۷ و مبادله زمین با فلسطینی‌ها فرا خواهد خواند، اما افزوده بودند که واشینگتن به نتانیاهو اطمینان داده‌است که سخنرانی‌ها و اقدامات روزهای آینده اوباما، دولت اسرائیل را در فشار بیشتر نمی‌گذارد.
رسانه‌های اسرائیلی گفته بودند که اوباما در سخنرانی‌های پیش رو و دیدار جمعه‌اش با نتانیاهو، از فلسطینی‌ها نیز خواهد خواست که از اصرار برای استقلال کشور فلسطین بدون آنکه این امر نتیجه پیمان نهایی صلح با اسرائیل باشد، خودداری کنند.
جی کرنی، سخنگوی کاخ سفید سه‌شنبه گفته بود که واشینگتن پیش‌نویس نطق‌های اوباما را در اختیار هیچ عاملی نگذاشته‌است، و نیز تاکید کرده بود که معضل دیرینه خاورمیانه، یک کلاف سردرگم است که راه حل معجزه‌آسا ندارد.
جی کرنی روز چهارشنبه نیز گفت که دولت آمریکا تغییرات خاورمیانه را «فرصت» تلقی می‌کند.
«هشداری تلویحی به اوباما از طریق کنگره»
روزنامه اسرائیلی هاآرتص روز پنج‌شنبه نوشته‌است، باراک اوباما در حالی بر بازگشت طرفین نزاع به مسیر مذاکرات تاکید خواهد کرد که این امر ممکن است به فشار بر نتانیاهو تعبیر شود.
این روزنامه می‌افزاید که آقای اوباما اما در سخنرانی یکشنبه‌اش در «ایپک»، درصدد متوازن کردن مناسبات آمریکا و اسرائیل برخواهد آمد همانگونه که در روزهای اخیر، نخست در دیدار با پادشاه اردن، اسرائیل را نیز بطور تلویحی به خاطر نبود روند صلح مقصر دانست اما بلافاصله در دیدارش با سیصد نفر از رهبران یهودیان آمریکا، «نقش یهودیان را در ساخت جامعه آمریکا» ستود و گفت که «یهودیان، رهبران، مربیان، همسایگان و دوستان ما هستند».
با وجود این، رسانه‌ها و تحلیلگران اسرائیلی این‌گونه ارزیابی می‌کنند که دیدار جمعه میان نتانیاهو و اوباما در کاخ سفید چندان آسان نخواهد بود.
به‌ویژه این‌که، رسانه‌های اسرائیلی روز پنج‌شنبه گزارش دادند که نتانیاهو در آستانه سفرش، با برگزاری نشست کمیته ساختمان‌سازی، جهت تصویب ساخت‌وسازهای جدید برای یهودیان در منطقه «هر حوما» در شرق بیت‌المقدس موافقت کرده‌است.
ناظران اسرائیلی می‌گویند که نتانیاهو امیدوار است که حتی اگر با سردی از سوی اوباما پذیرفته شود، اما استقبال کنگره از او گرم باشد و از طریق کنگره، به اوباما هشدار تلویحی دهد که نمی‌تواند زیاده از حد دولت اسرائیل را زیر فشار بگذارد، بویژه آنکه حزب دموکرات، ضعیف شده و اوباما باید به انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۲ و توان لابی‌های حامی اسرائیل نیز توجه کند.
جان بوینر، رئیس جدید جمهوری‌خواه کنگره، که دوست نزدیک و دیرینه نتانیاهو است، از چند هفته پیش با ارسال دعوتنامه برای نخست وزیر اسرائیل، نوشته‌است که «کنگره مشتاق شنیدن نظرات شما است».
در حالی که توماس فریدمن، روزنامه‌نگار مشهور یهودی آمریکایی و برنده جوایز متعدد خبرنگاری و حامی سرسخت اوباما، چهارشنبه در نیویورک‌تایمز نوشته بود که دادن تریبون کنگره به نتانیاهو، یک تصمیم ابلهانه است، دیپلمات‌های اسرائیلی نزدیک به نتانیاهو می‌گویند هنگامی که اعضای مجلسین سنا و نمایندگان آمریکا با کف زدن‌های خود در سخنرانی نتانیاهو او را تشویق کنند، اوباما نیز دوباره این واقعیت را تجربه خواهد کرد که ایجاد فشار بر اسرائیل، مانند کشورهای دیگر نیست.
نتانیاهو قرار است دوشنبه آینده در «ایپک» و سپس یک روز پس از آن، در کنگره واشینگتن سخنرانی کند.
شش «اصل»
بنیامین نتانیاهو دوشنبهٔ گذشته در سخنرانی در کِنِِسِت، پارلمان اسرائیل، موافقت فلسطینی‌ها را با شش اصل درخواست کرده و گفته بود در پی پاسخ «آری» فلسطینی‌ها به این اصول مورد نظر دولت اسرائیل، این کشور هم آماده «گذشت‌های دردناکی در راه صلح واقعی» خواهد بود.
شش خواسته اصلی که نتانیاهو مطرح کرد، عبارت هستند از:
• اسرائیل خانه ملی یهودیان جهان شناخته شود.
• در پی پیمان نهایی صلح، نزاع برای همیشه خاتمه یابد و دیگر درخواستی از اسرائیل مطرح نشود.
• مسئله پناهندگان فلسطینی در خارج از مرزهای اسرائیل حل شود.
• استقلال کشور فلسطین، برآمده از پیمان نهایی صلح با اسرائیل باشد؛ امنیت اسرائیل تامین گردد؛ ارتش اسرائیل در منطقه «بقاع اردن» حضور داشته باشد.
• یهودی‌نشین‌های بزرگ کرانه باختری جزو خاک اسرائیل به‌شمار آیند.
• اورشلیم، یکپارچه، و پایتخت باستانی کشور یهود بماند.
سخنرانی‌های پیش روی اوباما و نتانیاهو در آمریکا و سایر دیدارهای آن دو در روزهای آینده، در حالی است که فلسطینی‌ها امید خود را متوجه مجمع عمومی سازمان ملل متحد کرده و امیدوارند که در نشست سه ماه دیگر مجمع، سرانجام استقلال کشور فلسطین به تصویب برسد.
محمود عباس سه‌شنبه در مقاله‌ای در نیویورک‌تایمز خواهان پشتیبانی جامعه جهانی از این خواسته دیرینه فلسطینی‌ها شد، هرچند که چهارشنبه دوباره به دولت آمریکا پیام داد که آماده ورود مجدد به گفت‌وگوهای سیاسی با اسرائیل است.
ادامهٔ اختلاف نظرهای عمیق نخست وزیر اسرائیل و رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی درحالی است که یک‌شنبه گذشته نیز زخم‌های قدیمی این کشاکش بار دیگر سر باز کردند.
در آن روز درحالی که اسرائیل شصت و سومین سالروز استقلال خود را جشن گرفته بود و فلسطینی‌ها این روز را «روز نکبت» برای خود می‌دانند، فلسطینی‌های پراکنده در کشورهای عربی، در اقدامی بی‌سابقه، با هجوم به مرزهای اردن، لبنان، سوریه، غزه و کرانه باختری با اسرائیل، این کشور را در تنگنای جدی گذاشتند.
فلسطینی‌ها هشدار داده‌اند که اگر استقلال کشور فلسطین محقق نشود، وقوع انتفاضه سوم بعید نیست.
فلسطینی‌هایی که فراخوان به تظاهرات و هجوم به مرزهای اسرائیل را در «روز نکبت» پیشنهاد کرده بودند، اکنون خواهان تکرار این تاکتیک شده و فراخوان داده‌اند که فلسطینی‌ها و حامیان منطقه‌ای آنها در روزهای آینده نیز از مرزهای کشورهای همجوار، به سوی اسرائیل هجوم برند.
وزیر دفاع و رئیس تشکیلات امنیت داخلی اسرائیل گفته‌اند که وضعیت امنیتی جدیدی از رهگذر این اقدامات تازه، و نیز درپی آشتی جنبش‌های فتح و حماس، متوجه اسرائیل شده‌است.
در این شرایط، اپوزیسیون اسرائیل تاکید کرده‌است که تنها راه برای خلاصی از بحران‌های جدید این است که نخست وزیر اسرائیل خود مبتکر راهکار سیاسی تازه‌ای باشد که ازسرگیری گفت‌وگوهای آشتی با فلسطینی‌ها را امکان‌پذیر کند.
در این میانه، ایران نیز بخش مهمی از مذاکرات و موضوع‌های سخنرانی‌های روزهای آینده آقای نتانیاهو را در آمریکا به خود اختصاص می‌دهد.
روزنامه اسرائیلی «جروزالم پست» روز پنج‌شنبه نوشته‌است که نتانیاهو در دیدار جمعه در کاخ سفید با اوباما از او می‌خواهد که توجه آمریکا دوباره به «خطرات ایران» معطوف شود.
نتانیاهو بر این باور است که خیزش‌های ماه‌های اخیر منطقه، به جمهوری اسلامی ایران امکان داده‌است که برنامه‌های هسته‌ای خود را شتابان به پیش برد.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، پنج‌شنبه راهی آمریکا شده‌است، و این سفر همزمان است با سخنرانی مهمی که باراک اوباما پنج‌شنبه در جمع کادرهای وزارت خارجه آمریکا ایراد می‌کند.
در کنار اعلام مواضع آمریکا در قبال تلاطم‌های بزرگ سیاسی کشورهای عربی و اسلامی خاورمیانه و شمال آفریقا، بخشی از این سخنرانی رئیس‌جمهور آمریکا نیز به امور خاورمیانه، به‌ویژه روند ناکام‌مانده آشتی اسرائیلی- فلسطینی، اختصاص دارد.
کاخ سفید تایید کرده‌است که باراک اوباما، جمعه با بنیامین نتانیاهو دیدار خواهد کرد؛ دیداری که نخستین ملاقات میان آن دو پس از خیزش‌های ماه‌های اخیر و تغییر شرایط راهبردی منطقه است.
دیدار اوباما- نتانیاهو این بار در شرایطی صورت می‌گیرد که جرج میچل، فرستاده ویژه آمریکا به خاورمیانه، در روزهای اخیر با نومیدی از هرگونه احتمال پیشبرد صلح و در حالی که تماس‌های سران اسرائیلی- فلسطینی کاملا متوقف شده‌است، از ماموریت خود کناره‌گیری کرد.
باراک اوباما یکشنبهٔ پیش رو نیز در «ایپک»، کمیته روابط عمومی اسرائیل و آمریکا، که با حضور بنیامین نتانیاهو در آمریکا برگزار می‌شود، سخنرانی خواهد کرد.
این‌ها درحالی است که آقای اوباما سه‌شنبه گذشته در دیدار با سیصد نفر از یهودیان آمریکا، در آستانه همایش سالیانه «ایپک»، به یهودیان کشورش اطمینان داد که آمریکا «تعهد تزلزل‌ناپذیری نسبت به تامین امنیت اسرائیل دارد».
رئیس جمهوری آمریکا سه‌شنبه گذشته نیز در دیدار با ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن که با درخواست لزوم پیشبرد صلح خاورمیانه در اوج خیزش‌های جاری سرزمین‌های عربی واسلامی به واشینگتن رفته بود، اسرائیل و فلسطینی‌ها را به بازگشت سریع به مسیر مذاکرات فراخواند.
آقای اوباما در دیدار با ملک عبدالله دوم گفته بود درپی تغییرات جاری در منطقه، و اتفاقا بخاطر همین تغییرات، لازم است که اسرائیل و فلسطینی‌ها راه‌هایی برای بازگشت به مذاکرات بیابند.
رسانه‌های اسرائیل در روزهای اخیر نوشته بودند که باراک اوباما دولت اسرائیل را به عقب‌نشینی به پشت مرزهای سال ۱۹۶۷ و مبادله زمین با فلسطینی‌ها فرا خواهد خواند، اما افزوده بودند که واشینگتن به نتانیاهو اطمینان داده‌است که سخنرانی‌ها و اقدامات روزهای آینده اوباما، دولت اسرائیل را در فشار بیشتر نمی‌گذارد.
رسانه‌های اسرائیلی گفته بودند که اوباما در سخنرانی‌های پیش رو و دیدار جمعه‌اش با نتانیاهو، از فلسطینی‌ها نیز خواهد خواست که از اصرار برای استقلال کشور فلسطین بدون آنکه این امر نتیجه پیمان نهایی صلح با اسرائیل باشد، خودداری کنند.
جی کرنی، سخنگوی کاخ سفید سه‌شنبه گفته بود که واشینگتن پیش‌نویس نطق‌های اوباما را در اختیار هیچ عاملی نگذاشته‌است، و نیز تاکید کرده بود که معضل دیرینه خاورمیانه، یک کلاف سردرگم است که راه حل معجزه‌آسا ندارد.
جی کرنی روز چهارشنبه نیز گفت که دولت آمریکا تغییرات خاورمیانه را «فرصت» تلقی می‌کند.
«هشداری تلویحی به اوباما از طریق کنگره»
روزنامه اسرائیلی هاآرتص روز پنج‌شنبه نوشته‌است، باراک اوباما در حالی بر بازگشت طرفین نزاع به مسیر مذاکرات تاکید خواهد کرد که این امر ممکن است به فشار بر نتانیاهو تعبیر شود.
این روزنامه می‌افزاید که آقای اوباما اما در سخنرانی یکشنبه‌اش در «ایپک»، درصدد متوازن کردن مناسبات آمریکا و اسرائیل برخواهد آمد همانگونه که در روزهای اخیر، نخست در دیدار با پادشاه اردن، اسرائیل را نیز بطور تلویحی به خاطر نبود روند صلح مقصر دانست اما بلافاصله در دیدارش با سیصد نفر از رهبران یهودیان آمریکا، «نقش یهودیان را در ساخت جامعه آمریکا» ستود و گفت که «یهودیان، رهبران، مربیان، همسایگان و دوستان ما هستند».
با وجود این، رسانه‌ها و تحلیلگران اسرائیلی این‌گونه ارزیابی می‌کنند که دیدار جمعه میان نتانیاهو و اوباما در کاخ سفید چندان آسان نخواهد بود.
به‌ویژه این‌که، رسانه‌های اسرائیلی روز پنج‌شنبه گزارش دادند که نتانیاهو در آستانه سفرش، با برگزاری نشست کمیته ساختمان‌سازی، جهت تصویب ساخت‌وسازهای جدید برای یهودیان در منطقه «هر حوما» در شرق بیت‌المقدس موافقت کرده‌است.
ناظران اسرائیلی می‌گویند که نتانیاهو امیدوار است که حتی اگر با سردی از سوی اوباما پذیرفته شود، اما استقبال کنگره از او گرم باشد و از طریق کنگره، به اوباما هشدار تلویحی دهد که نمی‌تواند زیاده از حد دولت اسرائیل را زیر فشار بگذارد، بویژه آنکه حزب دموکرات، ضعیف شده و اوباما باید به انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۲ و توان لابی‌های حامی اسرائیل نیز توجه کند.
جان بوینر، رئیس جدید جمهوری‌خواه کنگره، که دوست نزدیک و دیرینه نتانیاهو است، از چند هفته پیش با ارسال دعوتنامه برای نخست وزیر اسرائیل، نوشته‌است که «کنگره مشتاق شنیدن نظرات شما است».
در حالی که توماس فریدمن، روزنامه‌نگار مشهور یهودی آمریکایی و برنده جوایز متعدد خبرنگاری و حامی سرسخت اوباما، چهارشنبه در نیویورک‌تایمز نوشته بود که دادن تریبون کنگره به نتانیاهو، یک تصمیم ابلهانه است، دیپلمات‌های اسرائیلی نزدیک به نتانیاهو می‌گویند هنگامی که اعضای مجلسین سنا و نمایندگان آمریکا با کف زدن‌های خود در سخنرانی نتانیاهو او را تشویق کنند، اوباما نیز دوباره این واقعیت را تجربه خواهد کرد که ایجاد فشار بر اسرائیل، مانند کشورهای دیگر نیست.
نتانیاهو قرار است دوشنبه آینده در «ایپک» و سپس یک روز پس از آن، در کنگره واشینگتن سخنرانی کند.
شش «اصل»
بنیامین نتانیاهو دوشنبهٔ گذشته در سخنرانی در کِنِِسِت، پارلمان اسرائیل، موافقت فلسطینی‌ها را با شش اصل درخواست کرده و گفته بود در پی پاسخ «آری» فلسطینی‌ها به این اصول مورد نظر دولت اسرائیل، این کشور هم آماده «گذشت‌های دردناکی در راه صلح واقعی» خواهد بود.
شش خواسته اصلی که نتانیاهو مطرح کرد، عبارت هستند از:
• اسرائیل خانه ملی یهودیان جهان شناخته شود.
• در پی پیمان نهایی صلح، نزاع برای همیشه خاتمه یابد و دیگر درخواستی از اسرائیل مطرح نشود.
• مسئله پناهندگان فلسطینی در خارج از مرزهای اسرائیل حل شود.
• استقلال کشور فلسطین، برآمده از پیمان نهایی صلح با اسرائیل باشد؛ امنیت اسرائیل تامین گردد؛ ارتش اسرائیل در منطقه «بقاع اردن» حضور داشته باشد.
• یهودی‌نشین‌های بزرگ کرانه باختری جزو خاک اسرائیل به‌شمار آیند.
• اورشلیم، یکپارچه، و پایتخت باستانی کشور یهود بماند.
سخنرانی‌های پیش روی اوباما و نتانیاهو در آمریکا و سایر دیدارهای آن دو در روزهای آینده، در حالی است که فلسطینی‌ها امید خود را متوجه مجمع عمومی سازمان ملل متحد کرده و امیدوارند که در نشست سه ماه دیگر مجمع، سرانجام استقلال کشور فلسطین به تصویب برسد.
محمود عباس سه‌شنبه در مقاله‌ای در نیویورک‌تایمز خواهان پشتیبانی جامعه جهانی از این خواسته دیرینه فلسطینی‌ها شد، هرچند که چهارشنبه دوباره به دولت آمریکا پیام داد که آماده ورود مجدد به گفت‌وگوهای سیاسی با اسرائیل است.
ادامهٔ اختلاف نظرهای عمیق نخست وزیر اسرائیل و رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی درحالی است که یک‌شنبه گذشته نیز زخم‌های قدیمی این کشاکش بار دیگر سر باز کردند.
در آن روز درحالی که اسرائیل شصت و سومین سالروز استقلال خود را جشن گرفته بود و فلسطینی‌ها این روز را «روز نکبت» برای خود می‌دانند، فلسطینی‌های پراکنده در کشورهای عربی، در اقدامی بی‌سابقه، با هجوم به مرزهای اردن، لبنان، سوریه، غزه و کرانه باختری با اسرائیل، این کشور را در تنگنای جدی گذاشتند.
فلسطینی‌ها هشدار داده‌اند که اگر استقلال کشور فلسطین محقق نشود، وقوع انتفاضه سوم بعید نیست.
فلسطینی‌هایی که فراخوان به تظاهرات و هجوم به مرزهای اسرائیل را در «روز نکبت» پیشنهاد کرده بودند، اکنون خواهان تکرار این تاکتیک شده و فراخوان داده‌اند که فلسطینی‌ها و حامیان منطقه‌ای آنها در روزهای آینده نیز از مرزهای کشورهای همجوار، به سوی اسرائیل هجوم برند.
وزیر دفاع و رئیس تشکیلات امنیت داخلی اسرائیل گفته‌اند که وضعیت امنیتی جدیدی از رهگذر این اقدامات تازه، و نیز درپی آشتی جنبش‌های فتح و حماس، متوجه اسرائیل شده‌است.
در این شرایط، اپوزیسیون اسرائیل تاکید کرده‌است که تنها راه برای خلاصی از بحران‌های جدید این است که نخست وزیر اسرائیل خود مبتکر راهکار سیاسی تازه‌ای باشد که ازسرگیری گفت‌وگوهای آشتی با فلسطینی‌ها را امکان‌پذیر کند.
در این میانه، ایران نیز بخش مهمی از مذاکرات و موضوع‌های سخنرانی‌های روزهای آینده آقای نتانیاهو را در آمریکا به خود اختصاص می‌دهد.
روزنامه اسرائیلی «جروزالم پست» روز پنج‌شنبه نوشته‌است که نتانیاهو در دیدار جمعه در کاخ سفید با اوباما از او می‌خواهد که توجه آمریکا دوباره به «خطرات ایران» معطوف شود.
نتانیاهو بر این باور است که خیزش‌های ماه‌های اخیر منطقه، به جمهوری اسلامی ایران امکان داده‌است که برنامه‌های هسته‌ای خود را شتابان به پیش برد.
