انتشار نتيجه بررسي روحيات جوانان عامل عمليات تروريستي انتحاري توسط يك گروه پزشكي

فاطمه امان (راديو فردا): در ده سال گذشته جهان شاهد گسترش روزافزون نوع جديدي از اعتراض زير عنوان عمليات انتحاري ست. تصوير عمومي از اين جوانان که نفرت آنها از دشمن، به عشق به زندگي غلبه مي کند، دست کم در جهان غرب، تصور انساني مذهبي، افراطي، غيرعقلاني و خسته از زندگي است. اما اکنون چند مطالعه علمي که توسط گروهي از دانشمندان ِ چند کشور جهان انجام شده و خلاصه آن در مجله بريتيش ساينس ويکلي به چاپ رسيده، خط بطلاني بر اين برداشت عمومي مي کشد. اين دانشمندان وضعيت روحي-رواني و پيشينه تعداد زيادي از بمب گذاران انتحاري را مورد مطالعه قرار داده اند و به اين نتيجه رسيده اند که برخلاف تصور عمومي، اغلب آنها افرادي سکولار و نسبتا با تحصيلات بالا هستد. بر پايه پژوهش گسترده اي که توسط چند مرکز تحقيقي جهان صورت گرفته، بسياري از بمب گذاران انتحاري از خانواده هاي نسبتا مرفه هستند و تصميم آنها بر اتخاذ اين مشي، تصميمي آگاهانه و مبتني بر يک رشته استدلالهاي عقلاني ست. مجله نيو ساينتيست اين هفته در تحليل اين مطالعه مي گويد يافته هاي جديد، در واقع بسيار هشدار دهنده است زيرا بر پايه اين گزارش تقريبا هر کسي درشرايط ويژه، مي تواند به يک چريک انتحاري تبديل شود. دکتر کلاود ِبربي اقتصاد دان دانشگاه پرينستون در اين مطالعه پژوهشي که در مورد بمب گذاران انتحاري سازمان حماس و ديگر گروه هاي فلسطيني در فاصله سالهاي 1980 و 2003 (بيست سال) انجام داده نشان مي دهد که تنها 13 درصد اين جوانان از خانواده هاي فقير هستند. علاوه بر اين بيش از نيمي از مهاجمان انتحاري داراي تحصيلات عالي هستند در حالي که در کل جمعيت فلسطيني تنها 15 درصد مردم به مدارج عالي تحصيلي مي رسند. نتايج مشابهي هم در مطالعه ديگر که به فاصله ده سال در ميان جنگجويان حزب الله انجام شده بود، بدست آمده است. مطالعه ديگر کار دکتر آريل مِراري روانشناس اسرائيلي از دانشگاه تل آويو است که پيشينه تک تک مهاجان انتحاري را از بيست سال پيش مورد بررسي قرار داده است. دکتر مراري مي گويد هيچکدام از عوامل ريسک خودکشي مانند افسردگي، بيماري رواني اسکيزوفرني، مصرف مواد مخدر و يا پيشينه خودکشي، در ميان کساني که عمليات انتحاري انجام مي دهند، ديده نمي شود. دانشمند ديگري بنام اياد ال سرج رئيس طرح بهداشت رواني منطقه نوار غزه مي گويد مطالعات او نشان مي دهد که بمب گذاران اغلب در کودکي خود، تجربيات دردناک و تکان دهنده اي داشته اند. آنها اغلب در کودکي شاهد تحقير پدرهاي خود توسط نيروهاي اسرائيلي بوده اند و احساس بي پناهي مطلق داشته اند. اما همه اين بررسي ها نشان مي دهد که عامل پيشينه اي هر چه باشد، بدون عملکرد سازمانداده شده گروه هاي سياسي، اين افراد آماده اقدام به عمل انتحاري نمي شوند. دکتر اسکات اتران، انسان شناس دانشگاه ميشيگان مي گويد: اين فعاليت سازماني، فضاي رواني خاصي ايجاد مي کند که اين جوانان در آن خود را موظف به اداي دِين خود به جامعه و همنوعان خود مي بينند و نوع اين اداي دين چيزي نيست جز فدا کردن ِ جان خود. منتشر کنندگان اين چند مطالعه علمي اميدوارند که با طرح مسايل اينچنيني، نگرش نويني را نسبت به پديده بمب گذاري انتحاري که اکنون از اسرائيل تا عراق و از چچن تا سريلانکا، دامنگير بخش بزرگي از جهان شده، پايه ريزي کنند. با اين اميد که نگرش نوين، راه گشاي از ميان بردن زمينه هاي اين پديده دلخراش شود. تصوير عمومي از جواناني كه عمليات انتحاري انجام مي دهند كه نفرت آنها از دشمن به عشق به زندگي غلبه مي كند، دست كم در جهان غرب تصور انساني مذهبي، افراطي و خسته از زندگي است. اما اكنون چند مطالعه علمي كه توسط گروهي از دانشمندان انجام شده و خلاصه آن در مجله British Science Weekly به چاپ رسيده، خط بطلاني بر اين برداشت عمومي مي كشد. اين دانشمندان وضعيت روحي رواني و پيشينه تعداد زيادي از اين اشخاص را مورد مطالعه قرار داده اند و به اين نتيجه رسيده اند كه بر خلاف تصور عمومي اغلب آنها افراد غير مذهبي و نسبتا با تحصيلات بالا هستند و تصميم آنها براي اين مشي تصميمي آگاهانه و مبتني بر يك رشته استدلالهاي عقلاني است. مجله New Scientist در تحليل اين گزارش مي گويد اين يافته ها بسيار هشدار دهنده است، زيرا تقريبا هر كسي در شرايط ويژه مي تواند به يك چريك انتحاري تبديل شود.