نمايشگاه مشترک آثار پيکاسو و ماتيس در موزه هنر مدرن نيويورک

بهنام ناطقي (راديوفردا): نمايشگاه عظيم آثار هانري ماتيس و پابلو پيکاسو، دو غول هنر مدرن، که از پنجشنبه اين هفته در موزه هنر مدرن نيويورک افتتاح شد، مي کوشد با برابر هم قراردادن آثار اين دو هنرمند، داستان رقابتي 50 ساله را بازگو کند که اين دو هنرمند هم‌عصر، را در طول 50 سال در برابر هم قرار داده بود، دوئلي براي تسخير جهان هنر مجهز به سلاح قلم مو و رنگ، دو دوست و دو رقيبي که غير از ديگري همتائي در جهان براي خود نمي شناختند. استقبال از اين نمايشگاه به حدي است که ده هزار ها بليط آن از هم اکنون پيش فروش شده است. بليط ها، مثل بليط سينما و تئاتر، ساعت دارد و هر نيمساعت، به جمع تازه اي اجازه وارد شدن به محوطه موزه داده مي شود. رقابت ماتيس و پيکاسو در سال 1906 شروع شد هنگامي که ماتيس 37 ساله و پيکاسو 25 ساله توسط نويسنده و هنرشناس مشهور آمريکائي مقيم پاريس، خانم گرترود استاينGertrude Stein به هم معرفي شدند. در آن زمان، ماتيس خود را به عنوان هنرمندي بدعت گذار و چيره دست تثبيت کرده بود و نخستين شاهکار خود، تابلوي مشهور به "Bonheur de Vivre" را در سالن مستقل ها در پاريس به نمايش گذاشته بود. اما پيکاسو جوان هنوز به شهرت دست نيافته بود. پيکاسو از اين آشنائي استقبال کردو از همان آغاز رقابت با ماتيس پرداخت و او نيز يک سال بعد از ديدار با ماتيس، نقاشي مشهور دوشيزگان آوينيون "Les Demoiselles d'Avignon" را گوئي در جواب نقاشي ماتيس خلق کرد. ماتيس که کار پيکاسو را قلابي مي دانست، اثر ديگري در واکنش به آن خلق کرد که به نام آب تني سه زن با لاک پست مشهور است، که سه زن عريان را در حال نگاه کردن با ترس يا کنجکاوي به لاک پشت کوچکي روي چمن نشان مي دهد. ماتيس تابلوي مشهور سال 1915 دلقک يا "Harlequin" پيکاسو را با زمينه سفيد و صورتي اش، ملهم از اثر سال قبل خود ماهي قرمز و تخته رنگ "Goldfish and Palette" مي دانست که با ترکيب رنگي مشابهي ساخته شده بود و در سال 1926 پيکاسو راهزني توصيف کرد آماده شبيخون. پيکاسو، که هنرمندي خيره سر بود از اين لقب نه تنها آزرده نشد، بلکه استقبال کرد و در سال 1954 هنگامي که ماتيس درگذشت، پيکاسو به قدري از فقدان رقيب مسن تر خود در جهان هنر عزادار بود که از شرکت در مراسم ختم ماتيس امتناع ورزيد. تدارک اين نمايشگاه، که آثار گرانبهاي آن نه تنها از موزه هاي بزرگ دنيا بلکه ازده ها مجموعه خصوصي در کشورهاي مختلف به وام ستانده شده است، از سال 1995 يعني هفت سال پيش شروع شد اما نطفه اصلي فکر برگزاري يک نمايشگاه مشترک که براي اولين بار درجهان آثار اين دو رقيب را کنار هم قرار دهد، هنگامي در شکل گرفت که آقا? John Elderfield کارشناس برجسته نقاشي در موزه هنر مدرن نيويورک، نمايشگاه عظيم اين موزه از مروري بر آثار ماتيس را که در سال 1993 به پايان رسيده بود جمع م? کرد. بيشتر تابلو غير از چند تائي به مجموعه هاي خصوصي و موزه هاي صاحب آنها برگردانده شده بود غير از چند اثر مشخص. آقاي ادرفيلد براي اينکه ديوار ها خالي نماند چند کار مشابه از پيکاسو را از انبار بيرون آورد و کنار آنها آويزان کرد و به مدت دوهفته، موزه هنر مدرن نمايشگاه کوچکي در يک تالار با سوژه مشابه نمايشگاه عظيم امروز بدون سرو صدا در يکي از تالار هاي خود آويخته نگه داشت که ارتباط و بده بستان ميان اين دو را نشان مي داد و نطفه نمايشگاهي بود که اينک در برابر خود داريم که اجراي طرح آن به پيشنهاد جان گولدينگ هنرشناس انگليسي در برنامه موزه قرار گرفت. . تدارک نمايشگاه به طور جدي توسط تيمي از از کارشناسان موزه هنر مدرن نيويورک زير نظر کيرک وامدو Kirk Varnedoe سر موزه دار سابق نقاشي و مجسمه اين موزه آغاز شد و از همان آغاز از همکاري نزديک کلود روئيز پيکاسوClaude Ruiz-Picasso نوه پيکاسو و کلود دوتوئيClaude Duthuit، نماينده وراث ماتيس برخورد ار بود. يکي از عمده ترين رويدادهاي هنر معاصر در قرن اخير، نمايشگاهي است که از اين هفته درموزه هنر مدرن نيويورک برگزار مي شود که براي نخستين بار شمار کثيري از آثار هانري ماتيس و پابلو پيکاسو، دو ستون هنر قرن بيستم را در کنار هم قرار مي دهد.