جمهوری آذربایجان روز سهشنبه ۱۳ آبان طی بیانیهای اعلام کرد که آخرین دور درگیریهای نظامی در منطقه ناگورنو-قرهباغ به کشته شدن ۹۱ غیرنظامی و زخمی شدن ۴۰۵ تن منجر شده است.
منطقه مورد مناقشه ناگورنو-قرهباغ بخشی از خاک آذربایجان است اما اقلیت ارامنه آنجا را تحت کنترل خود در آوردهاند.
جمهوری آذربایجان میگوید که ارمنستان با موشکاندازهای «بی ام ۳۰- اسمرچ» به روستای «فضولی» حمله کرده است. این روستا اخیرا به تصرف نیروهای آذربایجان درآمد.
سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان این ادعا را «مسخره» توصیف کرده است.
ارمنستان در اوایل دهه ۹۰ میلادی منطقه قرهباغ کوهستانی که اکثریت ساکنان آن ارمنی هستند را همراه با هفت منطقه دیگر ترکنشین آذربایجان تحت عنوان «مناطق حائل برای قرهباغ» تحت کنترل گرفت. فضولی، جبرائیل، قبادلی و زنگیلان چهار منطقه از هفت منطقه ترکنشین است که با ایران هممرز بوده و به عنوان «منطقه حائل» تحت کنترل ارمنستان است.
وزارت دفاع آذربایجان همچنین روز سهشنبه اظهار داشت که نیروهای این کشور دو انبار مهمات را در اطراف استپاناکرت، بزرگترین شهر منطقه ناگورنو- قرهباغ منهدم کردهاند.
نیروهای ارمنی منطقه ناگورنو- قرهباغ نیز در همین روز اعلام کردند که حملات نیروهای آذربایجان در جبهههای شرقی، جنوبی شرقی و جنوبی را دفع کردهاند.
طبق معاهده نظامی مشترک بین روسیه، ارمنستان و شماری از کشورهای عضو اتحاد شوروی سابق، مسکو در قبال امنیت ارمنستان مسئولیت دارد و از زمان شروع آخرین دور درگیریها، نیکول پاشینیان، نخستوزیر ارمنستان، بارها از روسیه تقاضای کمک کرده است.
ولادیمیر پوتین روز یکشنبه در تماس تلفنی با آقای پاشینیان و روز دوشنبه با الهام علیاف، رئیسجمهوری آذربایجان، در مورد جزئیات مربوط به حل بحران ناگورنو- قرهباغ گفتوگو کرد. کاخ کرملین جزئیات بیشتری درباره محتوای این گفتوگوها منتشر نکرده است.
پیشتر، وزارت خارجه روسیه اعلام کرده بود که در صورت کشیده شدن درگیریها به خاک ارمنستان، از این کشور به تمامی پشتیبانی خواهد کرد.
طبق برآوردهای کارشناسان نظامی، تا یکم آبان (۲۲ اکتبر) بیش از پنج هزار نفر در درگیریهای اخیر کشته شدهاند.
آقای پوتین به تازگی گفت که میزان تلفات هر یک از طرفهای درگیر بیش از دو هزار نفر برآورد شده که بسیار بالاتر از آمار اعلامشده از سوی ارمنستان و آذربایجان است.
درگیری بین دو طرف همزمان با فروپاشی اتحاد شوروی آغاز شد. درگیریهای شدید نظامی میان دو کشور در فاصله سالهای ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۴ اتفاق افتاد و حدود ۳۰ هزار کشته و نزدیک به یک میلیون نفر بیخانمان بر جای گذاشت.
اینبار اما هر دو کشور، طرف مقابل را به نقض آتشبس بشردوستانهای متهم کردهاند که روز پنجم آبان با میانجیگری آمریکا اعلام شد. دو آتشبس قبلی نیز که با میانجیگری دولت روسیه برقرار شده بود، تنها به فاصله چند ساعت از اعلام آنها شکسته شد.
تایید مستقل ادعاهای دو کشور در مورد جزئیات نبردها تقریبا ناممکن است.
ارمنستان و آذربایجان در سال ۱۹۹۴ با میانجیگری گروه مینسک، شامل روسیه، فرانسه و آمریکا آتشبس امضا کردند، اما از آن زمان هیچ پیشرفتی در مذاکرات نشده و همواره میان دو کشور تبادل آتش و در مواردی نبردهای سنگین چند روزه اتفاق افتاده است.